Co jest infrastruktura krytyczna?

Lekcja 2. Identyfikacja infrastruktury krytycznej

Niezakłócone funkcjonowanie obiektów, urządzeń, instalacji i usług w ramach infrastruktury istotnej z punktu widzenia sprawnego funkcjonowania społeczeństwa oraz państwa i jego gospodarki jest w obecnych czasach jednym z kluczowych wymogów, w związku z czym powinny one podlegać szczególnej ochronie. Jednak nie wszystkie wymienione elementy można zaliczyć do infrastruktury krytycznej. Identyfikacja obiektów, urządzeń, instalacji lub usług, których zniszczenie lub zakłócenie ich funkcjonowania mogłoby spowodować sytuację kryzysową, w wyniku której stan bezpieczeństwa państwa lub jego obywateli osiągnąłby poziom krytyczny jest jednym z kluczowych etapów procesu ochrony IK.


Kryteria Identyfikacji IK


Celem zapewnienia względnie maksymalnego obiektywizmu w procesie identyfikacji infrastruktury krytycznej Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) pełniące funkcję krajowego centrum zarządzania kryzysowego opracowało we współpracy z ministrami i kierownikami urzędów centralnych oraz przy wsparciu przedsiębiorców prywatnych szczegółowe kryteria pozwalające wyodrębnić obiekty, instalacje, urządzenia i usługi wchodzące w skład systemów infrastruktury krytycznej, biorąc pod uwagę ich znaczenie dla funkcjonowania państwa i zaspokojenia potrzeb obywateli. Kryteria te przedstawione zostały w dokumencie o nazwie „Narodowy Plan Ochrony Infrastruktury Krytycznej” opracowanym przez Dyrektora RCB wspólnie z koordynatorami poszczególnych systemów IK i przyjętym w drodze uchwały przez Radę Ministrów. Podlegają one, podobnie jak sam program okresowej aktualizacji w zależności od potrzeb ochrony IK, nie rzadziej niż raz na dwa lata.


Kryteria podzielono na dwie grupy: 

  1. kryteria systemowe (sektorowe),
  2. kryteria przekrojowe.

Kryteria systemowe

Charakteryzujące ilościowo lub podmiotowo parametry (funkcje) obiektu, urządzenia, instalacji lub usługi, których spełnienie może spowodować zaliczenie do infrastruktury krytycznej. Kryteria te przedstawione są dla każdego z systemów IK. 

Kryteria przekrojowe

opisujące parametry odnoszące się do skutków zniszczenia bądź zaprzestania funkcjonowania obiektu, urządzenia, instalacji lub usługi. 

Kryteria przekrojowe obejmują: 

  • ofiary w ludziach, 
  • skutki finansowe, 
  • konieczność ewakuacji, 
  • utratę usługi, 
  • czas odbudowy, 
  • efekt międzynarodowy, 
  • unikatowość. 

Kryteria określają wartości liczbowe, stosowane dla scharakteryzowania cechy, ze względu na którą dana infrastruktura klasyfikowana jest jako IK. W przypadku braku takiej możliwości opisano funkcje realizowane przez badaną infrastrukturę.

Etapy identyfikacji IK 

Aby obiekt, urządzenie, instalacja lub usługa mogły być wyznaczone jako IK muszą zostać spełnione poniższe etapy:

Etap pierwszy – w celu dokonania pierwszej selekcji obiektów, instalacji, urządzeń lub usług, które potencjalnie mogłyby zostać uznane za IK w danym systemie, do infrastruktury systemu należy zastosować kryteria systemowe, właściwe dla danego systemu IK, 

Etap drugi – w celu sprawdzenia, czy obiekt, urządzenie, instalacja lub usługa pełni kluczową rolę dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli oraz czy służy zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organów administracji publicznej, a także instytucji i przedsiębiorców, do infrastruktury wyłonionej w etapie pierwszym należy zastosować definicję zawartą w art. 3 pkt 2 ustawy o zarządzaniu kryzysowym, 

Etap trzeci – w celu oceny potencjalnych skutków zniszczenia lub zaprzestania funkcjonowania potencjalnej IK, do infrastruktury wyłonionej w etapie pierwszym i drugim należy zastosować kryteria przekrojowe, przy czym potencjalna IK musi spełnić przynajmniej dwa kryteria przekrojowe. 

Jak zatem można zauważyć, decydującą rolę przy wyznaczaniu obiektów, urządzeń, instalacji lub usług IK odgrywa spełnienie kryteriów przekrojowych, co znajduje uzasadnienie biorąc pod uwagę wpływ skutków zniszczenia bądź zakłócenia funkcjonowania IK na bezpieczeństwo państwa i jego obywateli. 

Jednolity Wykaz Infrastruktury Krytycznej

Na podstawie wymienionych kryteriów Dyrektor Rządowego Centrum Bezpieczeństwa:

  • sporządza we współpracy z odpowiednimi ministrami odpowiedzialnymi za systemy, jednolity wykaz obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej z podziałem na systemy. W wykazie wyróżnia się także europejską infrastrukturę krytyczną zlokalizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz europejską infrastrukturę krytyczną zlokalizowaną na terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej, mogącą mieć istotny wpływ na Rzeczpospolitą Polską. Wykaz ma charakter niejawny;
  • opracowuje wyciągi z wykazu infrastruktury krytycznej znajdującej się w danym systemie oraz przekazuje je ministrom i kierownikom urzędów centralnych odpowiedzialnym za dany system;
  • opracowuje wyciągi z wykazu infrastruktury krytycznej znajdującej się na terenie województw oraz przekazuje je właściwym wojewodom;
  • informuje o ujęciu w wykazie, o którym mowa w pkt 1, obiektów, instalacji lub urządzeń ich właścicieli, posiadaczy samoistnych i zależnych.

Jednolity Wykaz Infrastruktury Krytycznej

Właściwi wojewodowie, jeżeli istnieje potrzeba wynikająca z wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego, są upoważnieni do przekazywania niezbędnej informacji o infrastrukturze krytycznej na terenie województwa właściwemu organowi administracji publicznej działającemu na tym terenie, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych.


Przejdź do kolejnego rozdziału

Zagrożenie dla bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej 15min

lub

Rozpocznij test arrow right icon