Profilaktyka i skuteczne zapobieganie szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w życiu codziennym
Lekcja 1. Choroby zakaźne – jak się przed nimi uchronić
HBV
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) jest chorobą zakaźną - najczęstszą i najpoważniejszą formą infekcji wątroby na świecie. Wirus HBV przenosi się np. przez krew i inne płyny ustrojowe z organizmu matki do dziecka podczas ciąży lub przez bezpośredni kontakt z zainfekowaną krwią, kontakty seksualne bez zabezpieczenia, wprowadzanie dożylne lekarstw przez niesterylną igłę. Wirus HBV jest aż 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV.
Objawy:
Po ok. 9-12 tygodniach (max. po 150 dniach) od zakażenia u 40-50% zakażonych występują objawy ostrego zapalenia wątroby - podwyższenie temperatury ciała, utrata łaknienia, nudności, wymioty, bóle w prawym podżebrzu, ogólne osłabienie, wyraźne zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, ciemne zabarwienie moczu i u części chorych żółtaczka. Objawy częściej występują u dorosłych, mogą być poprzedzone objawami prodromalnymi (dyspeptycznymi, rzadziej grypopodobnymi), u dzieci częściej występują objawy pozawątrobowe. W rzadkich przypadkach ostre WZW B może przebiegać w postaci piorunującej, o wysokiej śmiertelności. Przejście choroby w postać przewlekłą jest zależne od wieku – ponad 95% osób zakażonych w wieku dorosłym samoistnie zwalcza chorobę, u dzieci – ok.90% zakażeń okołoporodowych i 30%-50% zakażeń nabytych do 6 r.ż. przechodzi w postać przewlekłą. U 20-30% osób z przewlekłym WZW B dochodzi do rozwoju marskości wątroby i pierwotnego raka wątroby.
WZW B to poważny problem globalny - ponad 2 miliardy ludzi na świecie (1 na 3 osoby) są zainfekowane wirusem HBV. Pomimo istnienia szczepionki, aż ok. 300-400 mln osób cierpi na przewlekłe WZW B, które, ponieważ przebiega praktycznie bezobjawowo, wykrywane jest tylko na podstawie testu krwi. WZW B to 10-ta na liście chorób wywołujących najwięcej zgonów na całym świecie. W ciągu roku z powodu zakażenia HBV umiera prawie 1,2 mln osób. Przewlekłe WZW B jest przyczyną ok. 80% przypadków raka wątroby.
Polska należy obecnie do krajów o niskiej częstotliwości występowania zakażenia HBV. Po wprowadzeniu szczepień i upowszechnieniu sprzętu jednorazowego użytku nastąpił znaczący spadek świeżych zakażeń. Współczynnik zapadalności na WZW typu B w latach 80 wynosił 42-45/ 100 tys. mieszkańców, pod koniec lat 90 spadł do 12,5 /100 tys., w 2004 roku wynosił 3,86/100 tys. mieszkańców.
Wg danych PZH i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii z 2004 roku nosicielstwo wirusa w populacji polskiej wynosiło 1,5%. Aktualnie w Polsce szacuje się liczbę przewlekle zakażonych HBV na około 1% populacji. Zapadalność jest zbliżona do niektórych krajów zachodnioeuropejskich. Ponad 90% wykrywanych zachorowań stanowią zachorowania na przewlekłe WZW B.
Zapobieganie:
- Szczepionka przeciw WZW typu B jest podstawą profilaktyki wirusowego zapalenia wątroby typu B. W Polsce prowadzi się obowiązkowe szczepienia noworodków (od 1996 r.) oraz osób szczególnie narażonych na zakażenie – wykonujących zawód medyczny, uczniów szkół medycznych i studentów uczelni medycznych , osób ze styczności z zakażonymi HBV oraz osób zakażonych wirusem HCV.
- W krwiodawstwie prowadzi się obowiązkowe badania przesiewowe dawców i kandydatów na dawców– osoby zakażone HBV są dyskwalifikowane.
- Zasadnicze znaczenie ma aseptyczne postępowanie personelu w zakładach ochrony zdrowia, utrzymywanie dobrego stanu sanitarnego, odpowiednia ilość sprzętu jednorazowego użytku oraz właściwa sterylizacja sprzętu wielokrotnego użytku.
- Stosowanie prezerwatywy chroni przed zakażeniem poprzez kontakty seksualne.
HCV
Do zakażenia wirusem HCV może dojść wszędzie tam, gdzie wykonywane są zabiegi związane z naruszeniem ciągłości skóry i błon śluzowych, jeżeli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom. Miejscami, w których może dojść do zakażania są placówki medyczne oraz gabinety kosmetyczne, studia tatuażu i salony fryzjerskie. Poniżej przedstawiono przykładowe sytuacje, w których może dojść do zakażenia.
W placówkach medycznych podczas: wykonywania zastrzyków dożylnych i domięśniowych, zabiegów endoskopowych np. gastroskopia, bronchoskopia, wykonywania hemodializy, zabiegów stomatologicznych.
W placówkach kosmetycznych podczas: zabiegów kosmetycznych, np. manicure, pedicure, zabiegów medycyny estetycznej, np. likwidacji zmarszczek (botulina, kwas hialuronowy), mezoterapii, zabiegów piercingu i tatuażu, usług golenia.
Zakażenie to częściej występuje w grupie osób przyjmujących narkotyki drogą dożylną. Rzadsze, w stosunku do okresu sprzed 10-20 lat, są zakażenia szpitalne spowodowane niewłaściwą sterylizacją sprzętu wielokrotnego użytku (endoskopie). Ryzyko transmisji zakażenia w czasie porodu z matki zakażonej na dziecko jest niewielkie i wynosi około 5%. Ryzyko to zwiększa się, jeżeli poziom wirusa we krwi matki jest wysoki – w takich sytuacjach są wskazania do rozwiązania na drodze cięcia cesarskiego.
Natomiast wzrastająca liczba inwazyjnych zabiegów kosmetycznych, związanych z naruszeniem ciągłości skóry – np. wstrzykiwanie botoksu i kwasu hialuronowego, tatuaże, pedicure i manicure, może stanowić zwiększone ryzyko zakażenia.
Przetoczenie krwi lub preparatów krwiopochodnych nie stanowi ryzyka zakażenia HCV. Każda jednostka krwi jest badana na obecność RNA HCV, bardzo czułymi testami.
Jak należy się zachować w przypadku możliwości zakażenia?
W sytuacji, gdy doszło do kontaktu z materiałem potencjalnie zakaźnym (krew), w wyniku uszkodzenia skóry (zakłucie, skaleczenie) należy:
- Przemyć okolicę rany pod bieżącą wodą, do mycia można użyć mydła.
- Zabezpieczyć ranę jałowym opatrunkiem.
- Zgłosić się do Poradni Chorób Zakaźnych lub Szpitala Zakaźnego w celu wykonania badań i kwalifikacji do profilaktyki poekspozycyjnej. Nie należy tamować wypływu krwi ani jej wyciskać.
Zapobieganie:
- Bezpieczne praktyki wstrzyknięć, eliminujące niepotrzebne i niebezpieczne zastrzyki; np. nie pożyczaj nikomu swojego glukometru, nakłuwacza.
- Bezpieczne praktyki seksualne, w tym minimalizacja liczby partnerów i stosowanie barier ochronnych (prezerwatyw), chociaż zakażenie drogą kontaktów płciowych przy jednym partnerze jest bardzo rzadkie i w związku z tym nie ma wskazań do stosowania prezerwatywy lub innych metod zapobiegania. Ryzyko zakażenia tą drogą wzrasta i stosowanie prezerwatyw jest wskazane przy częstej zmianie partnerów oraz w trakcie stosunków seksualnych, podczas których dochodzi do krwawienia.
- Ryzyko zakażenia członków rodziny jest oceniane jako minimalne, ważne jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny (np. własne nożyki do golenia, szczoteczka do zębów).
Testy HCV można wykonać w każdy poniedziałek, wtorek, środę i czwartek w godz. 15.00 – 18.00 w Punkcie Konsultacyjno – Diagnostycznym przy ul. Broniewskiego 12 w Szczecinie (na co dzień funkcjonuje w tej lokalizacji Poradnia Nabytych Niedoborów Immunologicznych i Poradnia Chorób Zakaźnych Szpitala Wojewódzkiego w Szczecinie). Wykonanie testu zajmuje chwilę, a wyniki odczytuje się w ciągu 15 minut. Test wskazuje lub nie obecność przeciwciał anty HCV. Uzyskując wynik dodatni pacjent ma możliwość podjęcia dalszej diagnostyki i leczenia. Obecnie stosowane leki dają bardzo wysoką skuteczność wyleczenia wirusowego zapalenia wątroby typu C.
Fanpage „HCV Jestem świadom” to kampania społeczna prowadzona przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w ramach Projektu „Zapobieganie zakażeniom HCV”. Celem fanpage jest podniesienie poziomu wiedzy w społeczeństwie i wykształcenie postawy czynnej, polegającej m. in. na podejmowaniu działań zmniejszających ryzyko zakażenia HCV po to, by przerwać łańcuch zakażeń.
Choroby przenoszone drogą płciową
Choroby przenoszone drogą płciową rozprzestrzeniają się głównie poprzez kontakty seksualne. Istnieje ponad 30 różnych bakterii, wirusów i pasożytów przenoszonych drogą płciową. Kilka chorób przenoszonych drogą płciową, w szczególności HIV i kiła, może być przenoszonych przez produkty krwiopochodne i transfer tkanek oraz z matki na dziecko w czasie ciąży i porodu.
Objawy mogą być nieobecne, łagodne i przemijające lub (jak w przypadku rzeżączki, wrzodu miękkiego, wirusa opryszczki pospolitej) ostre. Wiele chorób przenoszonych drogą płciową może mieć poważne długoterminowe konsekwencje. U dorosłych chlamydia i rzeżączka mogą prowadzić do powikłań, takich jak bezpłodność, choroby przewlekłe i potencjalnie śmiertelna ciąża pozamaciczna. Chlamydia, rzeżączka i kiła mogą powodować poważne i często zagrażające życiu stany u płodów i noworodków, takie jak wrodzona kiła, zapalenie płuc i niska waga urodzeniowa. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego jest udowodnionym warunkiem wstępnym rozwoju raka szyjki macicy, który jest drugą najczęstszą przyczyną umieralności kobiet na raka na świecie.
Niektóre z najczęstszych patogenów przenoszonych drogą płciową można podzielić na bakterie, wirusy i pasożyty.
Powszechne bakterie:
- Neisseria gonorrhoeae (powoduje rzeżączkę lub zakażenie gonokokami)
- Chlamydia trachomatis (powoduje infekcje chlamydiami)
- Treponema pallidum (powoduje kiłę)
- Haemophilus ducreyi (powoduje wrzodowce)
- Klebsiella granulomatis (wcześniej znana jako Calymmatobacterium granulomatis, powoduje ziarniniak pachwinowy)
HIV/AIDS
Późne rozpoczęcie leczenia
Aby leczenie HIV było skuteczne, należy je rozpocząć jak najszybciej po dodatnim rozpoznaniu HIV. WHO zaleca rozpoczęcie ART u wszystkich osób żyjących z HIV, niezależnie od liczby komórek CD4.
Niestety, wiele osób żyjących z HIV w Regionie zbyt późno rozpoczyna leczenie i ma objawy rozległego uszkodzenia układu odpornościowego w momencie rozpoczęcia ART. Prowadzi to do nadmiernej zachorowalności i śmiertelności, w tym AIDS i gruźlicy (TB). TB jest głównym zabójcą osób z AIDS w regionie.
Opóźnione rozpoczęcie leczenia może również prowadzić do rozprzestrzeniania się zakażenia HIV na inne osoby, ponieważ wirus nie jest tłumiony i nadal może być przenoszony. Szacuje się, że do końca 2017 r. Około 66% osób ze zdiagnozowanym wirusem HIV otrzymywało leczenie (50% w EECA) (drugi cel 90–90–90). Spośród osób leczonych 84% miało zahamowane miano wirusa (trzeci cel 90–90–90).
HIV/AIDS
Pamiętaj:
- istnieją tylko 3 drogi przenoszenia HIV: poprzez kontakty seksualne, poprzez zakażoną HIV krew, i z zakażonej HIV matki na jej dziecko,
- HIV to ludzki wirus upośledzenia odporności więc nie zarazisz się nim od psów, kotów lub innych zwierząt,
- komary nie przenoszą HIV,
- mieszkanie pod jednym dachem z osobą zakażoną HIV nie stwarza ryzyka przeniesienia zakażenia, pod warunkiem przestrzegania podstawowych zasad higieny,
- nie ma ryzyka zakażenia HIV przy korzystaniu ze wspólnych naczyń, wspólnej łazienki czy ubikacji, podczas pływania w basenie itp.,
- każdego roku w Polsce wykrywa się ponad 800 zakażeń HIV,
- na świecie każdego dnia zakaża się około 7 tysięcy osób, a około 5 tysięcy umiera z przyczyn związanych z HIV/AIDS,
- codziennie w Polsce 2-3 osoby dowiadują się o zakażeniu HIV ( w większości są to osoby młode),
- problem HIV/AIDS może dotyczyć każdego, bez względu na wiek, wykształcenie, wykonywany zawód czy orientację seksualną, a przed zakażeniem chroni znajomość dróg zakażenia i stosowanie metod zmniejszających ryzyko zakażenia,
- HIV nie przenosi się przez pocałunek, ślina nie jest materiałem zakaźnym,
- prezerwatywa dobrej jakości, właściwie założona, używana od początku do końca kontaktu seksualnego zmniejsza ryzyko zakażenia HIV,
- wczesne wykrycie zakażenia HIV i właściwe stosowanie leków ARV pozwala na przedłużenie życia osoby zakażonej HIV aż do późnej starości i naturalnej śmierci,
- HIV poza organizmem szybko ginie, niszczą go wszelkie środki dezynfekcyjne, także woda z mydłem,
- osoby zakażone HIV mogą mieć zdrowe dzieci, pod warunkiem, że wiedzą o swoim zakażeniu i pozostają pod opieką specjalisty, szanse na urodzenie zdrowego dziecka wynoszą ponad 99%,
- średnio przez 8-10 lat można żyć z HIV bez żadnych objawów wskazujących na zakażenie,
- nie ma szczepionki przeciw HIV,
- jedyną profilaktyką jest unikanie zachowań ryzykownych oraz seks zabezpieczony prezerwatywą, pigułka antykoncepcyjna nie chroni przed HIV i infekcjami przenoszonymi drogą płciową,
- osoba zakażona HIV ma obowiązek poinformowania o swoim zakażeniu wyłącznie partnera seksualnego/partnerów seksualnych,
- miałeś ryzykowny kontakt seksualny, nie zwlekaj! Wykonaj jak najszybciej badanie w PKD (Punkcie Konsultacyjno-Diagnostycznym)
Gruźlica
Obciążenie gruźlicą w Europie należy do najniższych na świecie, ale liczba nowych przypadków gruźlicy wielolekoopornej (MDR-TB) jest najwyższa. Region Europejski WHO osiągnął Milenijny Cel Rozwoju, jakim jest odwrócenie zachorowalności na gruźlicę do 2015 r. W ciągu ostatnich 10 lat liczba nowych pacjentów z gruźlicą spadała średnio o 4,3% rocznie. Jednak pomimo tego, że jest to najszybszy spadek na świecie w porównaniu z innymi regionami, gruźlica pozostaje głównym zagrożeniem dla zdrowia publicznego w regionie, ponieważ wskaźniki MDR-TB są tu najwyższe na świecie. MDR-TB jest jednym z głównych czynników wywołujących epidemię gruźlicy w Europie. WHO / Europa ma na celu położenie kresu gruźlicy na wszystkich poziomach zgodnie z celami zrównoważonego rozwoju (cel 3.3) i europejskimi ramami politycznymi WHO „Zdrowie 2020”.
Gruźlica
Najbardziej dotknięte grupy
Gruźlica może dotknąć każdego, ale jest silnie związana ze społecznymi determinantami zdrowia, takimi jak uwięzienie, migracja i marginalizacja społeczna. Osoby żyjące z HIV lub cierpiące na inne schorzenia osłabiające układ odpornościowy, takie jak cukrzyca, są znacznie bardziej narażone na rozwój choroby. Chorzy na gruźlicę to najczęściej młodzi dorośli we wschodniej części regionu, imigranci i rodzime osoby starsze w krajach Europy Zachodniej.
Najbardziej dotknięte obszary
Kraje we wschodniej części regionu są najbardziej dotknięte epidemią gruźlicy: 18 krajów o wysokim priorytecie kontroli gruźlicy ponosi 85% obciążenia gruźlicą i 99% obciążenia gruźlicą MDR (Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Bułgaria, Estonia, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Łotwa, Litwa, Republika Mołdawii, Rumunia, Federacja Rosyjska, Tadżykistan, Turcja, Turkmenistan, Ukraina i Uzbekistan).
Fakty i liczby dotyczące gruźlicy (TB) w Europejskim Regionie WHO (2016)
Według szacunków w 2016 r. W regionie zgłoszono 290 000 nowych przypadków gruźlicy i 26 000 zgonów z powodu gruźlicy, głównie w krajach Europy Wschodniej i Środkowej.
45% nowo zarejestrowanych przypadków gruźlicy dotyczy osób w wieku 25–44 lat; Wpływa to niekorzystnie na gospodarstwa domowe i gospodarki krajowe ze względu na utratę dochodów w najbardziej produktywnej ekonomicznie grupie wiekowej.
W Regionie znajduje się 9 z 30 krajów świata, w których występuje duże obciążenie gruźlicą wielolekową i wysoce lekooporną (M / XDR-TB).
Szacuje się, że 19% nowych przypadków gruźlicy i 55% wcześniej leczonych przypadków gruźlicy to gruźlica wielolekooporna (MDR-TB).
18 krajów o wysokim priorytecie w zwalczaniu gruźlicy ponosi 85% obciążenia gruźlicą i 99% obciążenia gruźlicą wywołaną przez MDR.
Dzieci poniżej 15 roku życia stanowią około 4% wszystkich zgłoszonych pacjentów z gruźlicą.
Gruźlica
Odpowiedź WHO / Europa
Nowy plan działania określa 3 cele regionalne do osiągnięcia do 2020 r .:
35% zmniejszenie liczby zgonów z powodu gruźlicy;
25% redukcja przypadków gruźlicy; i
75% wskaźnik sukcesu leczenia wśród pacjentów z MDR-TB.
Wdrożenie planu działania pozwoliłoby ocalić około 3,1 miliona istnień ludzkich poprzez wyleczenie 1,4 miliona pacjentów i zapobieganie 1,7 miliona nowych przypadków wszystkich form gruźlicy. Plan, którego koszt szacuje się na 15 miliardów dolarów, powinien okazać się wysoce opłacalny: przyniósłby 48 miliardów dolarów oszczędności w postaci uratowanych osób i zapobieżenia cierpieniu, którego można było uniknąć.
WHO / Europe dąży do eliminacji gruźlicy (TB) poprzez plan działania dotyczący gruźlicy dla Europejskiego Regionu WHO na lata 2016–2020, który jest głównym instrumentem dla krajów europejskich w celu wdrożenia globalnej strategii zwalczania gruźlicy na lata 2016–2035.
Grypa
Istnieją 4 typy wirusów grypy sezonowej, typy A, B, C i D. Wirusy grypy A i B krążą i powodują sezonowe epidemie choroby.
Wirusy grypy A są dalej klasyfikowane na podtypy zgodnie z kombinacją hemaglutyniny (HA) i neuraminidazy (NA), białek na powierzchni wirusa. Obecnie u ludzi krążą wirusy grypy podtyp A (H1N1) i A (H3N2). A (H1N1) jest również zapisywany jako A (H1N1) pdm09, ponieważ spowodował pandemię w 2009 r., a następnie zastąpił wirusa grypy sezonowej A (H1N1), który krążył przed 2009 r. Wiadomo, że tylko wirusy grypy typu A wywoływały pandemie.
Wirusy grypy B nie są podzielone na podtypy, ale można je podzielić na linie. Obecnie krążące wirusy grypy typu B należą do linii B / Yamagata lub B / Victoria.
Wirus grypy C jest wykrywany rzadziej i zwykle powoduje łagodne infekcje, dlatego nie ma znaczenia dla zdrowia publicznego.
Wirusy grypy D atakują głównie bydło i nie są znane z infekowania ani wywoływania chorób u ludzi.
Grypa
Wirusy grypy przenoszą się z człowieka na człowieka głównie przez kropelki z dróg oddechowych wytwarzane, gdy osoba zarażona kaszle lub kicha lub przez zanieczyszczone ręce i powierzchnie. Aby ograniczyć przenoszenie, osoby z objawami infekcji dróg oddechowych powinny zatem zachować dystans od innych i zachować dobrą higienę dróg oddechowych, aby zapobiec przenoszeniu kropelek: podczas kaszlu lub kichania należy zakrywać usta i nos chusteczką higieniczną oraz regularnie myć ręce.
Choroby przenoszone przez wektory oraz choroby pasożytnicze
Denga to infekcja przenoszona przez komary o rosnącym znaczeniu dla międzynarodowego zdrowia publicznego, występująca zarówno w regionach tropikalnych, jak i subtropikalnych, głównie na obszarach miejskich i półmiejskich. Żyjąc w ponad 125 endemicznych krajach i terytoriach, 3,6 miliarda ludzi jest zagrożonych dengą.
Chikungunya to choroba wirusowa przenoszona przez komary, po raz pierwszy opisana podczas wybuchu epidemii w południowej Tanzanii w 1952 r. Przyczyną jest alfawirus z rodziny Togaviridae. Nazwa pochodzi od rdzenia czasownika w języku Kimakonde, oznaczającego „wykrzywić się” i opisuje zgarbiony wygląd osób z bólem stawów. Choroba występuje głównie w Afryce, Azji i na subkontynencie indyjskim. W ostatnich dziesięcioleciach wektory komarów rozprzestrzeniły się w Europie i obu Amerykach. W 2007 r. Po raz pierwszy zgłoszono przenoszenie choroby w Europie, podczas miejscowego ogniska w północno-wschodnich Włoszech.
Leiszmanioza jest chorobą pierwotniakową, w której objawy kliniczne zależą zarówno od zakażającego gatunku Leishmania, jak i od odpowiedzi immunologicznej żywiciela. Przenoszenie choroby następuje przez ukąszenie muchy piaskowej zakażonej pasożytami Leishmania.
Choroby przenoszone przez wektory oraz choroby pasożytnicze
Istnieją cztery główne typy choroby.
W skórnej postaci, owrzodzenia skóry, zwykle tworzą na odsłoniętych obszarach, takich jak twarz, ramionach i nogach. Te zwykle goją się w ciągu kilku miesięcy, pozostawiając blizny.
Rozlana leiszmanioza skórna powoduje rozsiane i przewlekłe zmiany skórne przypominające trąd lepromatyczny. Trudno to wyleczyć.
W postaci skórno-śluzówkowej zmiany mogą częściowo lub całkowicie zniszczyć błony śluzowe nosa, jamy ustnej i gardła oraz otaczające tkanki.
Leiszmanioza trzewna , zwana również kala azar, charakteryzuje się wysoką gorączką, znaczną utratą masy ciała, obrzękiem śledziony i wątroby oraz anemią. Nieleczona choroba może mieć śmiertelność nawet do 100% w ciągu 2 lat.
W Polsce leiszmaniozę skórną stwierdza się najczęściej u turystów oraz u kierowców ciężarówek powracających z Bliskiego Wschodu lub osób, które spędzały wakacje nad Morzem Śródziemnym.
Wirus Zika został wykryty w obu Amerykach w 2015 r. Pojawienie się wirusa w niektórych krajach obu Ameryk, zwłaszcza w Brazylii, wiązało się z gwałtownym wzrostem liczby dzieci urodzonych z nienormalnie małymi głowami i przypadkami zespołu Guillain-Barré.
Choroby przenoszone przez wektory oraz choroby pasożytnicze
Ryzyko wybuchu epidemii wirusa Zika w regionie europejskim, podobne do obserwowanego w obu Amerykach w 2016 r., oceniono jako umiarkowane do niskiego. Dzieje się tak głównie dlatego, że komar, o którym wiadomo, że jest odpowiedzialny za wybuch epidemii w obu Amerykach ( Aedes aegypti ), nie występuje powszechnie w Europie, chociaż występuje na ograniczonych obszarach, takich jak wyspa Madera (Portugalia) i północno-wschodnie wybrzeże Morza Czarnego.
Jednak Aedes albopictus, występujący głównie w basenie Morza Śródziemnego, jest uważany za potencjalny wektor do przenoszenia wirusa Zika, mimo że ma niższą zdolność przenoszenia arbowirusów (wirusów przenoszonych przez owady), w tym Zika, niż Aedes aegypti .
Zatem w następujących 18 krajach w Regionie Europejskim prawdopodobieństwo lokalnej transmisji wirusa Zika oceniono jako umiarkowane (w kolejności od największego do najniższego): Francja, Włochy, Malta, Chorwacja, Izrael, Hiszpania, Monako, San Marino, Turcja, Grecja, Szwajcaria, Bułgaria, Rumunia, Słowenia, Gruzja, Albania, Bośnia i Hercegowina oraz Czarnogóra.
Komary Aedes to te same komary, które przenoszą żółtą febrę, dengę i chikungunya. Objawy choroby wywołanej wirusem Zika obejmują łagodną gorączkę, wysypkę skórną (wykwit) i zapalenie spojówek. Zwykle trwają od 2 do 7 dni. Obecnie nie jest dostępne żadne specyficzne leczenie ani szczepionka. Najlepszą formą profilaktyki jest ochrona przed ukąszeniami komarów poprzez:
- noszeniu właściwego ubrania z długimi nogawkami spodni i rękawami koszuli
- używaniu nakryć głowy, które chronią również kark (np. kapeluszy)
- stosowaniu repelentów (preparatów odstraszających
- stosowaniu klimatyzacji w zamkniętych pomieszczeniach oraz siatek na oknach i na kratkach wentylacyjnych
Choroby przenoszone przez wektory oraz choroby pasożytnicze
Wobec braku dostępnej szczepionki przeciwko boreliozie podstawą jej profilaktyki jest stałe upowszechnianie wiedzy nt. tej choroby oraz edukacja społeczeństwa w zakresie stosowania środków ochronnych oraz właściwego postępowania w przypadku ukłucia przez kleszcza:
- Nie należy kleszcza przypalać
- Smarować tłustymi substancjami, lakierem do paznokci, alkoholem lub benzyną
- Stosowane tego typu metod doprowadza wprawdzie do zabicie kleszcza i jego odpadnięcie, ale zanim do tego dojdzie, wydala on w obrębie skóry zwiększone ilości materiału zakaźnego
- nieumiejętne usuwanie kleszcza tzw. domowymi sposobami (np. palcami, kleszczykami do paznokci, igłą itd.) powoduje oderwanie tylko odwłoku – w skórze pozostaje główka i tułów kleszcza
Przejdź do kolejnego rozdziału
lub
Rozpocznij test
