Kurs o cyberprzemocy​

Lekcja 4. Postępowanie w sytuacji nękania małoletniego w sieci​

Nękanie dziecka w wirtualnym świecie

Przemoc w internecie może dotknąć każdego. Obiektem ataków może zostać zarówno dobry jak i słaby uczeń, dziewczyna i chłopak, osoba dobrze i źle sytuowana, dziecko o przeciętnym wyglądzie i to atrakcyjne fizycznie. Nie ma na to reguły. Jeśli do tego dojdzie, dziecko będzie potrzebowało pomocy i emocjonalnego wsparcia od dorosłych.​

Dlaczego dziecko nic nie mówi o swoich problemach z cyberprzemocą

Dzieci rzadko informują dorosłych o stosowaniu wobec nich cyberprzemocy. Ich zachowanie spowodowane jest wstydem, że są prześladowane, obawą przed wyśmianiem lub zbagatelizowaniem ich problemów przez rodziców i nauczycieli. Wiele z nich obawia się zemsty ze strony sprawców i pogorszenia swojej sytuacji. Często nie zgłaszają problemu w obawie przed tym, że rodzice zabronią im korzystania z internetu bądź zabiorą telefon.​

  • Wstydzi się tego, co pisze sprawca na jego temat, może nawet czasami wierzyć, że to prawda.​
  • Ofiara może czuć się winna.​
  • Może bać się, że nie zostanie przez dorosłego zrozumiana. ​
  • Boi się reakcji rówieśników i określenia bycia kapusiem. ​
  • Boi się, że zostanie wyśmiane lub obarczone odpowiedzialnością za powstałą sytuację.​

Niepokojące zachowania dziecka:

  • dziecko zaczyna unikać szkoły, szuka wymówek, aby zostać w domu, wagaruje, choć do tej pory lubiło chodzić na lekcje  ​
  • unika kontaktów z kolegami/koleżankami lub przeciwnie – wdaje się w kłótnie lub bójki ​
  • rezygnuje z ulubionych zajęć, hobby, które do tej pory sprawiały mu radość  ​
  • pojawiają się zmiany nastroju i zachowania, przedłuża się obniżony nastrój ​
  • dziecko jest zaniepokojone, zdenerwowane, smutne lub rozzłoszczone, szczególnie po odebraniu SmS-a, przeczytaniu wiadomości na komunikatorze, gdy korzysta z internetu itp.  ​
  • szybko wygasza ekran komputera lub telefonu, gdy ktoś z dorosłych wchodzi do jego pokoju  ​
  • wycofuje się z aktywności w sieci: przestaje używać komputera, zamyka konta w mediach społecznościowych, odcina się od znajomych z sieci, przestaje publikować posty na ulubionych stronach itp. bądź odwrotnie – obsesyjnie sprawdza wiadomości w telefonie, e-maile, swoje profile na portalach społecznościowych  ​
  • unika rozmów na temat internetu i swojej aktywności w sieci.​

Schemat postępowania w razie odkrycia stosowania cyberprzemocy wobec swojego dziecka/ucznia​

Cyberprzemoc to niezwykle trudne przeżycie zarówno dla ofiary jak i jej rodziców czy nauczycieli. Ważne by zachować zimną krew i postępować wg tego schematu:​

Krok 1

  1. Wyjaśnij fakty​
  2. Nie obwiniaj dziecka o to, co je spotkało - to nie jego wina.​
  3. Nie odcinaj dziecka od komputera i telefonu, bo odbierze to jako karę za działania sprawcy, które przecież go krzywdzą


Krok 2

  1. Przeprowadź z dzieckiem szczerą rozmowę​
  2. Zapewnij, że dobrze zrobiło, mówiąc ci o tym, co się stało.​
  3. Zapewnij, że postarasz się mu pomóc i wspólnie zastanowicie się, jakie kroki powinniście podjąć w tej sytuacji​
  4. Powiedz, że nikt nie ma prawa go krzywdzić i nie powinno czuć się winne z powodu tego, co je spotkało​


Krok 3

Porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak ma się zachować, aby nie doprowadzić do eskalacji prześladowania. Powiedz mu, aby:​

  • Nie utrzymywało kontaktu ze sprawcą, nie odpowiadało na e-maile, telefony, nie pisało komentarzy w sieci itp.​
  • Nie kasowało dowodów: e-maili, SMS-ów, MMS-ów zdjęć, filmów, tylko ci je pokazało.​
  • Zastanowiło się nad zmianą swoich danych kontaktowych w komunikatorach, zmianą adresu e-mail, numeru telefonu komórkowego itp.​
  • Zmieniło ustawienia komunikatora tak, żeby nikt spoza listy kontaktów nie mógł się z nim komunikować.​

Krok 4

Pomóż dziecku zabezpieczyć dowody cyberprzemocy.​

Dowodami mogą być:

  • e-maile​
  • SMS-y i MMS-y​
  • wpisy na stronach internetowych​
  • komentarze do wpisów lub do zdjęć w serwisach społecznościowych, na blogach, w fotogaleriach itp.​
  • zdjęcia, grafiki, treści romów prowadzonych przy użyciu komunikatorów lub czatów.​

Krok 5

Zgłoś naruszenie regulaminu do administratora serwisu. Cyberbullying jest zabroniony a zachowania przemocowe mogą być zablokowane przez dostawców usługi. Osoba poszkodowana lub świadek przemocy może zgłosić do administratora serwisu naruszenie regulaminu i zażądać interwencji- zablokowania konta agresora, usunięcia szkodliwych treści. Pamiętaj aby zgłaszać naruszenie, powołać sie na odpowiedni przepis regulaminu danego serwisu oraz dołączyć dowody cyberprzemocy.​

Krok 6 (możliwy do zastosowania jeśli jesteś rodzicem lub opiekunem dziecka) ​

Jeżeli znasz prześladowcę swojego dziecka (np. jest to koleżanka lub kolega ze szkoły czy osiedla), porozmawiaj ze sprawcą i z jego rodzicami. Pozwoli ci to ustalić okoliczności zdarzenia, poznać motywy działania sprawcy oraz znaleźć rozwiązania konfliktowej sytuacji. Ponadto współpraca z cyberprześladowcą pozwoli na szybkie usunięcie z sieci szkodliwych materiałów, które tam zamieścił. ​

Krok 7

Podejmij współpracę ze szkołą. Poinformuj wychowawcę klasy o tym, czego doświadcza twoje dziecko. Wspólnie możecie podjąć działania, które pomogą rozwiązać trudną sytuację i być może uchronią dzieci przed podobnymi zdarzeniami w przyszłości.

Krok 8

Jeśli uważasz, że wobec twojego dziecka dopuszczono się przestępstwa lub zagrożone było jego bezpieczeństwo, nie wahaj się i poinformuj policję. ​

Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w szkole jest jednym z najważniejszych zadań placówki, a w przypadku ujawnienia zjawiska cyberprzemocy wymaga podjęcia w szkole konkretnych działań interwencyjnych.​

Procedura reagowania w szkole w sytuacji ujawnienia cyberprzemocy

  • ustalenie możliwych okoliczności zdarzenia, sprawców przemocy i ewentualnych świadków zdarzenia; ​
  • zabezpieczenie dowodów; ​
  • identyfikacja sprawcy (sprawdź co może pomóc w identyfikacji sprawcy)​
  1. świadkowie – inni uczniowie mogą posiadać informacje na temat cybertyrana, mogą zidentyfikować numer telefonu komórkowego sprawcy.​
  2. kontakt z dostawcą usługi internetowej. ​
  3. kontakt z operatorem sieci komórkowej w przypadku, gdy numer telefonu sprawcy jest zastrzeżony.​
  • poinformowanie o sytuacji rodziców uczniów – uczestników zdarzenia;​
  • zastosowania wszelkich środków dyscyplinujących wobec agresorów, zgodnie z obowiązującym statutem szkoły i rodzajem przewinienia; ​
  • powiadomienie policji, gdy sprawa jest poważna, zostało złamane prawo lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana.​

Działania szkoły wobec sprawcy cyberprzemocy

W przypadku gdy sprawca cyberprzemocy jest znany i jest on uczniem szkoły, pedagog szkolny powinien podjąć następujące działania: ​

  1. Przeprowadzenie rozmowy z uczniem, w celu ustalenia okoliczności zajścia. ​
  2. Omówienie z uczniem skutków jego postępowania i poinformowanie o konsekwencjach regulaminowych, które zostaną wobec niego zastosowane. ​
  3. Zobowiązanie sprawcy do zaprzestania swojego działania i usunięcia z sieci szkodliwych materiałów.​
  4. Ustalenie ze sprawcą sposobów zadośćuczynienia wobec ofiary cyberprzemocy. ​
  5. Niedopuszczalne jest konfrontowanie świadka ze sprawcą, jako metody wyjaśniania sprawy. ​
  6. Powiadomienie rodziców sprawcy i omówienie z nimi przebiegu zdarzenia, a także zapoznanie ich z materiałem dowodowym i decyzją w sprawie dalszego postępowania i podjętych przez szkołę środkach dyscyplinarnych wobec ich dziecka.​

Ćwiczenie

Przeczytaj opis sytuacji i wybierz poprawną odpowiedź

Trzej uczniowie klasy VII b, powiedzieli wychowawczyni o stosowaniu cyberprzemocy wobec ich koleżanki z klasy. Pokazali nauczycielce filmik i komentarze oczerniające ofiarę. Podali także sprawcę przemocy – ucznia równoległej klasy. Jakie działania powinna podjąć nauczycielka?

Niezwłocznie doprowadzić do konfrontacji świadka i sprawcy cyberprzemocy.

Porozmawiać z uczniem-ofiarą, zapytać co się stało, jednak nie nalegać na odpowiedź, jeśli dziecko nie chce jej udzielić.

Wyrazić swoją opinię poprzez słowny atak na sprawcę, by w ten sposób uczeń-ofiara poczuła jej wsparcie.

Przejdź do kolejnego rozdziału

Profilaktyka a cyberprzemoc 20min

lub

Rozpocznij test arrow right icon