Kurs o cyberprzemocy
Lekcja 3. Objawy i konsekwencje cyberprzemocy
Nastolatki oceniają siebie według wartości nadanej przez grupę, której są członkami – klasę, portal społecznościowy. Osoba wyśmiewana, poniżana przez grupę lub przez znaczącego członka grupy przeżywa wstyd i upokorzenie. Czuje koncentrację uwagi na sobie – w czasie gdy atakują ją rówieśnicy, a także w sytuacji interwencji nauczycieli. Odbiera to jako stygmatyzację i utwierdza ją w przekonaniu bycia ofiarą, czyli kimś słabym, samotnym, innym niż wszyscy. Dzieci doświadczające cyberprzemocy mogą czuć się osaczone, osamotnione i bezsilne, często są przekonane, że nic nie da się zrobić z sytuacją, w której się znalazły. W wyniku działań rówieśników odczuwają silną potrzebę izolacji od grupy. Przeżywają poniżenie, upokorzenie, lęk, rozpacz, smutek. Zastanówmy się jakie są zatem objawy cyberprzemocy?
Symptomy cyberprzemocy u ofiary
- zmiana sposobu myślenia o sobie i innych,
- problem w kontaktach z innymi ludźmi,
- zaniżone poczucie własnej wartości,
- kłopoty z nauką,
- problemy psychologiczne,
- problemy zdrowotne – bóle głowy brzucha, problemy ze snem, itp.
- myśli oraz próby samobójcze,
- wygląda smutno, nieszczęśliwie, depresyjnie lub wykazuje nagłe zmiany nastroju, miewa wybuchy złego humoru,
- domaga się dodatkowych pieniędzy.
Nie wszystkie ofiary zachowują się tak samo. Niewielki ich procent sam prowokuje swoich oprawców i z ofiar staje się oprawcą innych słabszych od siebie kolegów.
Typ ofiary prowokacyjnej
Niektóre ofiary przemocy mogą zachowywać się w sposób prowokujący, wówczas one same zaczepiają swych prześladowców, przebywają blisko nich, na ataki opowiadają agresją, są wybuchowi i impulsywni, zalęknieni, niepewni. Często są też nie lubiani i sami mogą stosować przemoc wobec słabszych od siebie.
Warto zdać sobie sprawę z tego, że również sprawca przemocy odczuwa konsekwencje jej stosowania. Nie chodzi tu tylko o skutki prawne, gdy sprawa ujrzy światło dzienne, ale o jej dalekosiężne konsekwencje odnoszące się do funkcjonowania w społeczeństwie.
Konsekwencje stosowania cyberprzemocy u sprawcy
- łatwe wchodzenie w konflikty z prawem,
- skłonności do zachowań aspołecznych,
- utrwalenie się agresywnych zachowań,
- obniżenie poczucia odpowiedzialności za własne czyny.
Skutki cyberprzemocy bywają bardzo bolesne dla osób, które stały się obiektem ataków – ofiary mają znacznie bardziej ograniczoną możliwość obrony, a wyrządzone szkody często trudno odwrócić.
Skutki doświadczania cyberprzemocy zostają z dziećmi na długo. Nawet w dorosłym życiu, ofiary przemocy nadal zmagają się z problemami psychosomatycznymi, depresją, lękiem, obniżonym poczuciem wartości.
Zachowanie ofiary ewoluuje w czasie
- Etap I - uległość
Początkowo dziecko próbuje samo rozwiązać problem ulega wówczas sprawcom, wykonuje ich polecenia, odrabia za nich lekcje, przynosi lub zdobywa dla nich pieniądze lub żądane przedmioty. Ofiara próbuje czasem zaprzyjaźnić się ze swoimi oprawcami, bagatelizując to czego doświadcza.
- Etap II - wycofanie
Gdy jednak jego strategia zawodzi, a przemoc nasila się ofiara zaczyna się powoli wycofywać, izoluje się od rówieśników, opuszcza lekcje lub symuluje chorobę. Często odmawia wyjścia z domu lub wręcz przeciwnie z niego ucieka, a w skrajnych przypadkach podejmuje próby samobójcze.
Ćwiczenie
Jeden strzał wystarczy by wyrządzić komuś nieodwracalną krzywdę
Koleżanki zrobiły zdjęcie, gdy Asia przebierała się po lekcji na basenie. Niestety dziewczynka ma duży problem z nadwagą, przez co nie jest lubiana przez koleżanki z klasy. Po tym incydencie Asia czuła wstyd i zażenowanie, następnego dnia dowiedziała się, że zdjęcie zostało wrzucone do sieci. Pojawiła się u niej złość i chęć rewanżu, a potem uczucie smutku, przykrości, odrzucenia, samotności, bycia niezrozumianą, negatywna samokrytyka. I co mam teraz zrobić jak się pokaże w szkole, teraz wszyscy będą się ze mnie śmiać – myślała nastolatka. Asia nie szuka pomocy i stara się rozwiązać problem sama. Jakie działania powinna podjąć, by uwolnić się od hejtu.
W takiej sytuacji powinna przeczekać, aż wszyscy zapomną i skupią swoją uwagę na kimś innym.
Niestety nie! Czy naprawdę sądzisz, że milczenie ofiary sprawi, że nie będzie więcej na nią ataków? Zastanów się jeszcze raz.
Następnego dnia powinna podjąć rozmowę z koleżankami pytając je czy zastanawiały się jak to jest być na jej miejscu. „To niezgodne z prawem, wiedziałyście o tym. Żal mi was próbujecie zdobyć rozgłos moim kosztem, wyśmiewacie się ze mnie, żeby odwrócić uwagę od swoich wad i problemów z nauką” - mówi Asia.
Tak, masz rację! Jeżeli dziecko chce rozwiązać problem samodzielnie musi wiedzieć, że najlepszym sposobem jest jak najszybsze stawienie czoła problemowi. W tej zainicjowanej scence dobrym sposobem na wyjście z sytuacji będzie rozmowa z agresorem, najlepiej gdyby odbyła się ona przy świadkach, wówczas ofiara pokaże swoją siłę i odwagę do przeciwstawienia się sprawcy, czym może zyskać uznanie w oczach rówieśników i da do myślenia sprawcy cyberprzemocy.
Najlepszym sposobem będzie odegranie się na cyberagresorach. Asia powinna nagrać lub zrobić zdjęcie dziewczynom w krępującej sytuacji i wrzucić je do Internetu, wówczas przekonają się jak to jest być ofiarą.
Niestety nie! Czy naprawdę sądzisz, że zastosowanie przemocy to dobre rozwiązanie, przecież grożą za to różne kary przewidziane w kodeksie cywilnym i karnym. Zastanów się jeszcze raz.